Starbucks đã thu hút sự chú ý lớn của truyền thông và công chúng vào khoảng năm 2012, khi người ta phát hiện rằng công ty con của Starbucks tại Vương quốc Anh gần như không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, dù có doanh thu rất lớn tại quốc gia này.
Nguyên nhân chủ yếu là do Starbucks báo cáo lợi nhuận thấp, được lý giải bởi các yếu tố sau:
☕ 1. Phí bản quyền (Royalty Payments)
- Starbucks UK trả phí bản quyền cho công ty con tại Hà Lan để được sử dụng tài sản sở hữu trí tuệ (Intellectual Property – IP) như:
- Thương hiệu,
- Công thức pha chế,
- Các sản phẩm như đồ ăn, trà và cốc cà phê.
Những khoản phí này được hạch toán là chi phí, làm giảm lợi nhuận chịu thuế của Starbucks tại Anh.
2. Các khoản vay nội bộ (Inter-company Loans)
- Starbucks UK vay tiền từ các công ty khác trong tập đoàn Starbucks. Các khoản vay này có lãi suất, và Starbucks UK phải trả lãi cho các công ty nội bộ khác. Số tiền lãi này cũng được tính là chi phí, từ đó làm giảm thu nhập chịu thuế tại Anh.
3. Hoạt động mua hạt cà phê (Bean Buying Operations)
Starbucks còn có một đơn vị mua hạt cà phê đặt tại Thụy Sĩ. Starbucks UK mua hạt cà phê từ công ty tại Thụy Sĩ thay vì trực tiếp từ các nhà cung cấp, và giá mua này cũng được dùng để chuyển phần lợi nhuận sang Thụy Sĩ, nơi có mức thuế thấp hơn.
Kết quả tài chính
- Năm 2013, mặc dù Starbucks UK tạo ra doanh thu 400 triệu bảng Anh, nhưng lại báo cáo thua lỗ do phải gánh chi phí hơn 420 triệu bảng Anh.
⚖️ Phản ứng và hậu quả
- Trước làn sóng chỉ trích từ công chúng và truyền thông, Starbucks tuyên bố vào năm 2012 rằng họ sẽ tự nguyện nộp thêm thuế tại Anh trong hai năm tiếp theo.
- Năm 2015, Ủy ban châu Âu (European Commission) kết luận rằng Hà Lan đã dành ưu đãi thuế chọn lọc cho Starbucks, và yêu cầu Hà Lan thu hồi khoản thuế chưa nộp.
- Tuy nhiên, đến năm 2019, phán quyết này bị hủy bỏ.
Thay đổi trong chiến lược
- Sau khi bị soi xét kỹ lưỡng, Starbucks điều chỉnh lại cấu trúc thuế của mình tại châu Âu:
- Năm 2014, Starbucks chuyển trụ sở khu vực châu Âu từ Hà Lan sang Vương quốc Anh.
- Đồng thời, công ty cũng điều chỉnh lại cơ cấu phí bản quyền và các giao dịch nội bộ khác.
o Ví dụ: Berkshire Hathaway của Warren Buffett đầu tư vào nhiều loại doanh nghiệp khác nhau mà không ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của các công ty đó.
⚠️ Những lưu ý khi sử dụng mô hình Holding Company:
- Substance Over Form (Bản chất hơn hình thức): Công ty cần có hoạt động thực tế, không chỉ là “vỏ bọc” trên giấy.
- Quản lý và kiểm soát (Management and Control): Nếu công ty holding đặt tại vùng thuế thấp nhưng lại được quản lý hoặc điều hành từ nơi khác, bạn có thể phát sinh thêm nghĩa vụ thuế.
- Thay đổi quy định và nhận thức (Changing Regulations & Perceptions):
* Luật thuế và các quy định quốc tế luôn thay đổi.
* Việc lạm dụng cấu trúc để tối ưu thuế quá mức có thể gây rủi ro về uy tín (reputational risk).
Ví dụ về cấu trúc công ty mẹ:
Một tập đoàn có khách hàng trên khắp châu Á:
• Ba công ty hoạt động chính phục vụ Đài Loan, Hàn Quốc và Việt Nam.
• Doanh thu từ khách hàng được ghi nhận tại các công ty hoạt động tương ứng.
• Sau đó, lợi nhuận được gửi về công ty mẹ tại Singapore dưới dạng cổ tức.
• Công ty mẹ Singapore trả cổ tức cho cổ đông, thường với mức thuế thấp hơn so với nếu các công ty hoạt động trả trực tiếp.
- Bình luận